Pałac Czartoryskich – czy na pewno pałac? Właściwie równie dobrze tytułowe pytanie mogłoby brzmieć: pałac czy muzeum? Ale czy musimy na to pytanie jednoznacznie odpowiadać? Niekiedy wszak lepsze bywają pewne niedopowiedzenia… Gmachu w narożu Pijarskiej i św. Jana nikomu specjalnie przedstawiać nie trzeba. No dobrze, nie o ten narożnik mi chodzi. Nie o Hotel Francuski. …
Pałac Wielopolskich – szerzej znamy go pod nazwą Urzędu Miasta, lub ewentualnie Magistratu. Nazwa „Ratusz”, choć swego czasu dość mocno forsowana, nigdy się nie przyjęła. Ale i tytułowe określenie nie jest krakowianom obce. Czy samo w sobie jest jednak właściwe? W zasadzie tak, ale… Problemy z nazewnictwem I tu dochodzimy do problematyki nazewnictwa tego typu …
Jak co roku, początek listopada to okres, gdy odwiedzamy groby naszych bliskich. Miejscem ich pochówku są (zazwyczaj) cmentarze. Najstarsze, jak Rakowicki i Stary Podgórski, czy współczesne – Batowice, Grębałów i inne. Ale nawet te dwa najstarsze, wyżej wspomniane, to dopiero okres przełomu XVIII i XIX wieku. A co zatem z krakowianami, którzy żyli tu wcześniej? …
Wiek XX w Krakowie? Wychodzimy z założenia, że każdy kto czytuje Ciekawych Krakowa ma przynajmniej blade pojęcie o tym, czym był wiek XX. Dlatego tym razem nie będzie kroniki najważniejszych wydarzeń. Skupimy się na przedstawieniu skali przemian w Krakowie – tak nieprawdopodobnych, że aż ciężko uwierzyć, iż miały one miejsce w ciągu jednego zaledwie stulecia. …
Pałac pod Baranami, czyli „Barany” to jedna z najważniejszych i najbardziej klasycznych krakowskich rezydencji. Wielkopański pałac był zwierciadłem, w którym odbijały się losy kraju. Po wojnie wytworną siedzibę odebrano właścicielom i przekazano przez nową władzę ludowi jako „robotniczy dom kultury”. A potem, w piwnicach owego pałacu, przewrotny lud kpił sobie z tej władzy. Pałac pod …
Kraków, jako dawna stolica, był zamieszkany przez rzesze dygnitarzy państwowych, dostojników kościelnych, czy też po prostu obrotnych kupców, którzy zaopatrywali wyżej wymienione towarzystwo w rozmaite dobra. Dodatkowo na sejmy, koronacje i w ogóle w rozmaitych interesach przybywali tu okazjonalnie wpływowi magnaci i cudzoziemscy posłowie. Ambicją przedstawicieli wszystkich tych grup było posiadanie eleganckiej rezydencji: dworu lub …
Pomniki bywają wdzięcznym tematem do opisywania. Niby w założeniu to tylko kawałek odpowiednio wyrzeźbionego kamienia – czemu zatem potrafią niekiedy wywoływać takie emocje? Bo pomnik to przecież jednocześnie manifest artystyczny, polityczny, symbol gustu (bądź bezguścia) fundatora i talentu (bądź jego braku) u twórcy. Siłą rzeczy, pomniki zlokalizowane na Plantach także skrywają w sobie moc frapujących …
Wiek XIX w Krakowie – Nieoczywisty, gdyż przeplatały się wówczas ze sobą zjawiska korzystne, jak i niekorzystne dla miasta. W sumie bilans wydaje się być jednak dodatni… Nowy porządek Wejście Austriaków do miasta doprowadziło do pewnej stabilizacji i ożywienia gospodarczego. Stary, niewydolny organizm państwowy zastąpiono nowym – obcym, ale sprawnie zorganizowanym i działającym. Powiększony terytorialnie …
Wiek XVIII w Krakowie – Kraków znalazł się w najgłębszym kryzysie w całej swojej dotychczasowej historii. Wyludnione, zubożałe i zrujnowane miasto straciło jakiekolwiek pozalokalne znaczenie. Same kłopoty Ok, może poza jednym elementem – Kraków wciąż pozostał miejscem koronacji królewskich. Co zresztą stało się teraz przekleństwem dla miasta. Walczący ze sobą nawzajem konkurenci do korony, bili …
Wiek XVII w Krakowie – Jeśli – chcąc opisać sytuację miasta – użylibyśmy terminologii motoryzacyjnej, to można by ten okres streścić mniej więcej w taki oto sposób: gród Kraka wjechał w owo stulecie całkiem dynamicznie. Nikt już wprawdzie nie naciskał gazu, jednak siłą rozpędu, nasze „autko” pędziło w miarę żwawo. Z każdym kolejnym metrem zwalniało …