Dziwny globus na wawelskim arrasie 
Największym skarbem Zamku Królewskiego na Wawelu są arrasy Zygmunta Augusta. Wśród nich jest też arras z ciekawym i nietypowym akcentem… kartograficznym.
ARRAS Z MONOGRAMEM
Arras z monogramem SA (Sigismuntus Augustus), wykonany około z 1555 roku. Wisi w Sali Poselskiej („Pod Głowami”) w komnatach reprezentacyjnych na II piętrze pałacu. W groteskową kompozycję wpisany jest globus; tylko… jakiś taki dziwny. Na pierwszy rzut oka można pomyśleć, że to tylko symboliczne przedstawienie lądów i mórz – ot, zielone plamy na niebieskim. Natomiast na globusie jest rzeczywista mapa półkuli znanej Europejczykom z połowy XVI wieku, tylko… odwrócona -> w lustrzanym odbiciu.
NIEUWAŻNY TKACZ
A to dlatego, że arrasy tkano na „lewej” stronie, korzystając z lustrzanego odbicia projektu. Samą mapę na globus – czy to przez nieuwagę tkacza, czy przez jego brak znajomości podstaw geografii świata – zapomniano odbić i utkano ją normalnie. Toteż na „prawej” stronie arrasu układ lądów ukazał się odwrotnie: wschód po lewej, zachód po prawej. Mimo to, można łatwo dostrzec Afrykę i Europę. Przy lewej krawędzi widać Morze Kaspijskie, a przy prawej wybrzeże Brazylii. Zostało odkryte przez Portugalczyków w 1500 roku a powyżej, odkrytą w 1497, kanadyjską Nową Funlandię.
W Europie widać kwadratowy półwysep Iberyjski, wyspy brytyjskie i Skandynawię. Na lewo od Afryki widoczny jest Madagaskar i Seszele, zaś Morze Czerwone zaznaczono tradycyjnie – na czerwono. U dołu globusa dostrzec można też „Terra Australis Incognita”, czyli hipotetyczny ląd południowy (którym w rzeczywistości okazała się być, odkryta dopiero w 1820 roku, Antarktyda), a także znane z przekazów wielkie jeziora w sercu Afryki (czyli obecne jeziora Wiktorii, Alberta i Tanganika).
Na globusie oznaczono też równik, oba zwrotniki i koła podbiegunowe oraz rzut ekliptyki na glob (krzywa oparta o zwrotniki) i oś Ziemi. Czy tylko mnie oburza, że nie został zaznaczony #KrakowskiPołudnikZerowy?
_________________________
Ciekawostka ta powstała przy współpracy z akcją Honorowy Południk Krakowski
